De bibliotheek Samuël heeft meer dan 100 jaar bestaan. Vanaf de oprichting was deze verbonden aan de Christelijke Jongelingsvereniging Samuël. De bibliotheek bezat in de beginperiode ongeveer 240 boeken, waaronder een aantal studieboeken. Dit mede dank zij een aantal begunstigers. De leden van de verschillende verenigingen, de meisjesvereniging Dorcas en de knapenvereniging Timotheüs, mochten de boeken gratis lenen. De overige lezers betaalden 5 cent per boek. Ook mochten de militairen die in de mobilisatie van 1914-1918 in Monster gelegerd waren gratis boeken lenen. In verband met de oorlogsdreiging en de ligging aan zee waren er heel wat dienstplichtigen in Monster ingekwartierd. De boeken werden veelal rechtstreeks bij de uitgeverij Zomer en Keuning aangeschaft en door de penningmeester van bruin kaftpapier voorzien. In 1926 werden bijna alle oude boeken verkocht en vervangen door 400 nieuwe boeken. De gemiddelde prijs van een boek in die tijd was ongeveer 2 gulden. Deze boeken werden bekostigd door de uitgifte van renteloze aandelen. In dat jaar waren er ongeveer 90 lezers. Hierna werden er jaarlijks een aantal nieuwe boeken aangeschaft. En het aantal lezers steeg nu tot boven de 100. De bibliotheek was ondergebracht in de consistoriekamer. De boeken werden bewaard in een grote boekenkast en als de bibliotheek geopend was uitgespreid op de vergadertafel van de kerkenraad. In de beginperiode was de bibliotheek op zaterdagavond geopend. Later werd dit de zaterdagmiddag.
Tijdens de tweede wereldoorlog bleef de bibliotheek gewoon open, maar.... er verdwenen nogal wat boeken. Over de eerste tien jaar na de tweede wereldoorlog is weinig bekend. De bibliotheek was wel geopend op de zaterdagmiddag en het aantal lezers bleef vrij stabiel. Door de jaarlijkse aanschaf van nieuwe boeken telde de bibliotheek in 1956 ruim 1000 boeken. Deze werden onderverdeeld in vier categorieën: boeken voor volwassenen, meisjesboeken (vanaf 16 jaar!) , jongensboeken en boeken voor de kleintjes. In dit jaar kampte de bibliotheek echter wel met een schuld van 475 gulden. Inmiddels was men verhuisd naar het podium van gebouw De Haven.
In 1968 vond er een fusie plaats van de meisjesvereniging Dorcas met de jongelingsvereniging Samuël. De nieuwe naam werd VITA NOVA. De bibliotheek werd nu door de jeugdvereniging VITA NOVA beheerd en telde inmiddels meer dan 4000 boeken. De bibliotheek werd verplaatst naar de oude kleuterschool aan de Havenstraat. In 1976 kwam de bibliotheek onder verantwoording van de kerkenraad te staan, maar bleef wel zelfstandig functioneren.
In 1977 besloot de gemeenteraad van Monster een openbare bibliotheek op te richten. Hoewel de medewerkers van de bibliotheek Samuël niet afwijzend stonden tegen het opgaan van ”hun bieb“ in de op te richten openbare bibliotheek, was de kerkenraad hier op tegen. Men was bang voor een “vervuiling” van het aan te bieden boekenbestand.
In 1990 werden de losse boekenplanken vervangen door afsluitbare boekenkasten. Dit was een enorme vooruitgang, maar het spaargeld van de bibliotheek ging hier wel geheel aan op. Met de opkomst van de openbare bibliotheken verdwenen er, landelijk gezien, veel “particuliere” bibliotheken. Ook het aantal lezers van bibliotheek Samuël verminderde zienderogen.
Tenslotte
De bibliotheek Samuël bevat veel boeken van veelal Christelijke schrijvers, die sporadisch of in het geheel niet meer terug te vinden zijn in openbare bibliotheken. Enige voorbeelden van schrijvers zijn: E. Blyton, S.M. van der Galiën, W.G. van de Hulst, J. Nowee, Jac. Overeem, L. Penning, W. Schipper, Jos van Manen Pieters enz.
Door de opkomst van de e-reader en andere sociale-media verdwijnt echter in snel tempo de animo voor het lezen van boeken.
En dit was dan een overzicht van de ruim 100 jarige geschiedenis van de bibliotheek Samuël van de Nederlands Hervormde Gemeente te Monster.
J.W. Kruithof, februari 2014
Voorjaar 2015 werd de bibliotheek Samuel definitief gesloten. Op de Jaarmarkt werden zo veel mogelijk boeken verkocht. Het restant van de boeken ging naar goede doelen.
Mochten gemeenteleden en niet-gemeenteleden, christenen en niet-christenen een gesprek wensen dan kunnen zij bijvoorbeeld dominee Tekelenburg bellen, hij is bereikbaar op 0174 - 28 87 82.
Per email kan er ook contact zijn via predikant@hervormdmonster.nl.